Pakistan’ın Hayber Pahtunhva eyaletindeki Banda Davud Şah kasabasında tabii gaz, konvansiyonel metotlarla aka altyapı ve sondaj çalışmalarıyla aranırken değil, tesadüf eseri tarlalarda bulundu. POŞETLE TAŞIYORLARYoksulluğun yaygın olduğu bölgede halk, kasabalarından çıkan gazı, evlerinde canları pahasına kullanıyor. Yerel halk, imkansızlıklar nedeniyle tabii gazda kendilerine has çıkarma, taşıma ve ölçü birimi geliştirdi. Herhangi bir altyapının bulunmadığı bölgede tabii gaz, rafineri yerine barakadan dağıtılıyor, boru hatları yerine poşetle taşınıyor. Ölçü birimi metreküp değil; plastik poşet.Kasabanın girişindeki “baraka rafineriden” ellerinde “uçan balonlarıyla” (büyük poşetlerle) koşturan çocuklar dikkati çekerken bu devasa silindir poşetler ilk bakışta çocukların eğlencesi gibi görünse de aslında ahalinin akşam yemeklerini pişireceği yakıt.ÖLÜMLERE VE YARALANMALARA NEDEN OLUYORYerel halk, “uçan balon” gibi görünen, kulağa eğlenceli gelen bu taşıma yönteminin tehlikesinin farkında. Zira bölgede bu nedenle daha önce birçok ölümler ve yaralanmalar yaşanmış. Ancak halk, pahalılık ve yoksulluk nedeniyle boyutuna göre 5-10 bin Pakistan rupisi (Yaklaşık 410-820 Türk lirası) olan mutfak tüpleri yerine, yüzde 70-80 daha ucuz, “uçuran balonları” tercih ediyor.Banda Davud Şah kasabası sakinleri, kendi arazilerinde çıktığı için tabii gaza ücret ödemiyor. Arazilerinde tabii gaz bulunmayanlar ise ihtiyaçlarını kasaba dışındaki derme çatma bir barakadan karşılıyor. Barakada bekleyen çocuklar, kasabalıların torbalarına tabii gaz dolduruyor. Ev halkı, aile reisinden günlük mutfak ihtiyacı listesindeki nan (ekmek) ve dalçananın (nohut) yanı dizi bir poşet gaz da istiyor.20 DAKİKADA DOLUYORToprağa gömülü bir hortum vasıtasıyla çıkarılan tabii gaz, kaçağı engellemek için poşetlerin ağzına geçirilen ufak bir vana aracılığıyla torbalara dolduruluyor. Poşetlerin uçan balon gibi havalanmaması için öbür ucu yerde taşa bağlanıyor. Bir poşet, ortalama 20-25 dakikada doluyor. “Poşet gazını” evlerinde kullanmak için 2 bin rupilik (yaklaşık 165 Türk lirası) bir elektrikli pompa yeterli. Bu pompa vasıtasıyla evlerdeki ocaklarda poşet gazından yemek pişirilebiliyor. Bir poşet gaz, iki saatlik tüketime eşdeğer.FARK ETMEDEN ZEHİRLENME TEHLİKESİ ÇOK YÜKSEKDaha fazla çocukların taşıdığı “uçan balonlar”, en ufak bir dikkatsizlikte “uçuran balonlara” dönüşebiliyor. Çocukların tabii gazı evlerine poşetlerde taşıması yetmezmiş gibi bazı naylon torbalardaki ufak yamalar dikkati çekiyor. Zira poşetlerin biricik kullanımlık olmadığı, üzerlerindeki yamalara bakılınca onlarca kere kullanıldığı anlaşılıyor. Dünyanın her yerinde mutfak tüpleri, tabii gaz dolum tesisleri ya da bunları taşıyan tankerlerin üzerinde “Ateşle yaklaşma, Dikkat patlayıcı madde, Elektronik cihazları kapatın” gibi uyarılar dikkati çekerken çocukların ellerindeki “poşet gazların” dolumu, taşınması ve tüketimi sırasındaki aşamalar tamamen “organik”.Poşetten dışarı sızması halinde ise gazda ıtır verici sülfür içerikli madde bulunmadığı ve en saf hali solunacağı için fark etmeden zehirlenme tehlikesi fazla yüksek. Dolum ve poşetli taşımada da patlama, bir manyetoya ya da kıvılcıma bakıyor. Evde tabii gazı poşet balonlardan ufak elektrikli pompayla ocağa aktarma işlemi de aka kazalara gebe. Bu nedenle iki saatlik yemek pişirme işi, Banda Davud Şahlılar için bir “ölüm kalım meselesi”.Kaynak: AA / Güncel Pakistan Dünya Güncel Haberler